اقتصاد مقاومتی چیست؟

اقتصاد مقاومتی (به انگلیسی: Resistive economy) روشی برای مقابله با تحریم‌ها علیه یک منطقه یا کشور تحریم شده می‌باشد. در شرایطی که صادرات و واردات هیچ‌کدام برای آن کشور مجاز نمی‌باشد.

اقتصاد مقاومتی به معنی تشخیص حوزه‌های فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن آن تاثیرها بوده و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است. همچنین برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی‌های خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تأکید گردد. طبق نظر دولتمردان ایران در تعریف اقتصاد مقاومتی، ضرورت مقاومت برای رد کردن فشارها و عبور از سختی‌ها برای رسیدن به نقاط مثبت ملی نیاز است.

تاریخچه اقتصاد مقاومتی

اصطلاح اقتصاد مقاومتی اولین بار توسط رهبر ایران استفاده شد. پس از تشدید تحریمها علیه ایران در سالهای اخیر این شیوه توسط حکومت ایران ترویج می‌شود و در اقتصاد مقاومتی هدف استفاده از توان داخلی و مقاومت در مقابل تحریمها با ایجاد کمترین بحران است. رهبر ایران در ۱۳۹۲/۱۱/۳۰، سیاست‌های کلی «اقتصاد مقاومتی» را به مسئولان ایرانی ابلاغ کرده است. از نظر برخی از مقامات کشور ایران، ایجاد ایالتها و فدرالیسم و تمرکز زدایی از قدرت و واگذاری اختیارات تصمیم گیری به مناطق، از لوازم مقاومتی کردن اقتصاد ایران است.

سه معیار سنجش اقتصاد مقاومتی

پروفسور لینو بریگوگلیو رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه مالت و نیز دبیر موسسه توسعه اقتصادی کشورهای کوچک زیر نظر بانک جهانی است. پروفسور بریگوگلیو مقالات متعددی را در زمینه مقاومت اقتصادی به رشته تحریر در آورده است.در جدیدترین مقاله وی آمده است: آسیب‌پذیری اقتصادی مفهومی است که به لحاظ ادبیات مفهومی و تجربی کاملا غنی و شناخته شده است. کارهای اخیر بر روی شاخص‌های آسیب‌پذیری اقتصادی بر این مبنا استوار است که تاثیرپذیری یک کشور از شوک‌های خارجی از برخی ویژگی‌های اصلی اقتصاد یک کشور منشأ می‌گیرد. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:

• باز بودن اقتصاد،
• وابستگی اقتصاد به درآمدهای صادراتی ناشی از چند محصول خاص
• و نیز وابستگی به واردات کالاهای استراتژیک.